Arkadaşlar merhaba, bugün sizler için lise staj defterine eklemek isteyeceğiniz konuları belirteceğim. Staj defterine ne yazılır sorusuna sizler için açıklık getirdik. Sizler için altta yer alan konuları derledik. Staj defteri nasıl doldurulur sizlere bu konuda yardımcı olacağım.

Staj değerlendirme formuna ne yazılır ve nasıl yazılır. Sizler için bu soruların cevaplarını derledik. 

Evet lafı fazla uzatmadan sizlere staj defterinize yazacağınız konuların örneklerini belirteceğim. 

Her başlık bir konudur. Dilerseniz ayrı ayrı staj defterinize yazabilirsiniz. 

Elektrik Sayacı Nasıl Bağlanır?

Elektrik sayaçları kullanım amacına göre farklılaşsa bile elektrik sayacı bağlanması işlemi her sayaç türünde aynı şekilde yapılmaktadır.

Sayacın bağlanacağın yerin toz ve rutubetten korunaklı olduğundan emin olunmalıdır.

Sayaç bağlanmadan önce tüm elektrik akışı kesilmelidir.

Sayaçlarda iki giriş, iki de çıkış bulunur. Şebekeden gelen faz ve nötr kabloları ile mesken içine gidecek faz ve nötr kabloları da ilgili yerlere takılmalıdır.

Sayaç takıldıktan sonra elektrik akışı test edilir.

Sayacın sorunsuz bir şekilde çalıştığından emin olunduktan sonra üzeri yetkililerce mühürlenir.

Elektrik sayaçları mutlaka uzman ve yetkili biri tarafından takılmalıdır.

Akım Transformatörünün Yapısı Ve Çalışma Prensibi?

Bir akım transformatörünün yapısında; primer ve sekonder sargıları, manyetik bir nüve, izolatörler ve soğutma tipi yağlı tip olan akım trafolarında içi trafo yağı dolu bir kazan bulunur.

Normal bir transformatör çalışma prensibinde olduğu gibi; primer sargısına gelen alternatif akım, bu sargıda bir gerilim endükler ve manyetik akı oluşturur. Manyetik nüve yardımıyla primer sargısının oluşturduğu akı sekonder sargısına iletilir. Değişken alternatif akı, sekonder sargısında bir gerilim endüklenmesine neden olur ve bu gerilim trafonun sekonder devresinde bir akım akmasına sebep olur.

Akım Transformatörleri Nasıl Çalışır? 

Ayrılabilir nüveli (çekirdekli) akım trafoları genellikle hali hazırda çalışmakta olan sistemlerde bara veya iletkenleri ayırmadan kolayca monte edilebildikleri için kullanılırlar.

Akım transformatörlerinde primerden akan akım, transformatör dönüştürme oranına göre sekondere manyetik yol ile iletilir. Primer sargılarında yüksek gerilim olduğu için sargılar kalın ve az sarımlı, sekonder sargılarında daha küçük gerilimler bulunduğundan sargıları daha ince ve çok sarımlıdır.

Akım transformatörlerinin en önemli özelliklerinden birisi de sekonder devresinin kısa devre durumunda çalışmasıdır. Eğer sekonder sargı uçları açık bırakılırsa, sekonder sargılarının oluşturduğu, primer sargılarının manyetik akısının azaltıcı yöndeki manyetik akının ortadan kalkmasına sebep olur. Bu durumda açık bırakılan sekonder sargı uçlarında aşırı bir gerilim oluşur ve bu durum sargıların ve nüvenin ısınmasına sebep olur. Yine bu durumda sekonder uçlarında daha çok gerilim endüklenir ve cihazlar ve ölçü aletleri zarar görebilir. Bu yüzden sekonder uçları kısa devre edilmelidir.

Ayrıca akım trafolarının sekonder uçları mutlaka topraklanması gerekmektedir. Bunun nedeni primer sargı ile sekonder sargı arasında oluşabilecek olası bir kısa devre durumunda primer sargısındaki yüksek gerilimin sekonder devresinde toprak üzerinden kendini tamamlamasıdır. Eğer trafonun sekonder ucu topraklanmazsa, primer ve sekonder sargıları arasındaki kısa devrede primerdeki yüksek gerilim sekonder devresine bağlı olan tüm cihazları ve ölçü aletlerine zarar verir.

Hidroelektrik santralleri nedir?

Hidroelektrik santralleri, suyun belli bir yükseklikte sahip olduğu potansiyel enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren tesislerdir. Barajlar gibi nehir yataklarına kurulur. HES'ler depolamalı ve akışlı olmak üzere ikiye ayrılır. Akışlı yöntemde su doğal yatağından tünel veya kanallara aktarılarak uygun yüksekliğe taşınır. Karadeniz vadilerinde uygulanan HES'ler daha çok tünel tipidir.

Gerilim trafosu seçimi Nedir?

Gerilim trafosu seçimi yapılırken aşağıdaki parametrelere dikkat edilmelidir.

·       Hassasiyet

·       Çalışma sıcaklığı

·       VA cinsinden kapasite

·       Primer gerilim aralığı

·       Sekonder gerilim aralığı

·       İzolasyon gerilimi

Gerilim trafosu çeşitleri

Üç farklı tipte gerilim trafosu mevcuttur. Endüktif, kapasitif ve optik gerilim trafoları.

Endüktif

Çok düşük görünür güce sahiptir ve gerilim dönüşümünü yüksek doğrulukla yapar.

Kapasitif

İki kapasitif empedans tarafından bir gerilim bölücü kullanır ve ortada bir endüktif transformatör kullanır.

Optik

Optik malzemelerde polarize ışığı döndüren Faraday efektinden yararlanır.

Gerilim trafosunun kullanım amaçları nelerdir ?

Gerilim transformatörlerinin kullanım amaçlarını şu şekilde sıralayabiliriz:

Ölçü aletlerini ve koruma rölelerini primer geriliminden izole ederek güvenli çalışmaya imkân sağlar. Ölçüm ve koruma maçlı kullanılır.

Farklı primer değerlerine karşılık standart sekonder değerler elde edilir.

Ölçü transformatörlerinin kullanılması ölçü aletlerinin ve rölelerin küçük boyutlu imal edilmesine imkân verir.

Büyük gerilimleri ölçmede daha ekonomik bir çözümdür.

Jeneratörlerin empedansını korumak ve jeneratörler ile şebekeyi senkronize etmek için de kullanılırlar.

Gerilim trafosunun özellikleri nelerdir ?

Gerilim trafolarının özellikleri şunlardır:

Yüksek gerilimi belli bir oranda düşüren, ölçü trafolarıdır.

Sekonder çıkışları, açık devre gibi çalışırlar.

Bağlantısı yapılırken polaritesine dikkat edilmelidir.

Primer devresinden geçen gerilimi, dönüştürme oranına göre sekonder devreye aktarır.

Primer sargıları ince ve çok sarımlıdır.

Sekonder sargıları ise kalın telli ve az sarımlıdır.

Gerilim transformatörlerinin primer ve sekonder sargılarının giriş ve çıkış uçları değişik harflerle ifade edilir.

Gerilim transformatörlerinin bazı ölçü aletleri ile bağlantısında polaritesi önemlidir.

Aynı gerilim transformatörü ile birkaç ölçü aleti kullanılabilir.

Kesiciler Nedir ?

Kesiciler orta ve yüksek gerilim şebekelerinde devreyi boşta, yükte ve özellikle kısa devre anında açıp kapayabilmemize olanak sağlayarak, insanları tehlikeden korumak ve de alçak ve yüksek gerilim cihazlarında meydana gelebilecek hasarı minimize hale getirmektir. Kesicilerin bu konudaki en önemli özellikleri hem ark söndürme özelliğine hem de hızlı hareket etme kabiliyetine sahiptir. Kesicilere disjonktör de denir.

Kesicinin devredeki görevi, kapalı durumda devreden güç akışını sağlamak, açık durumda ise güç akışını engellemektir. İlk görevini yaparken kontakların birbiriyle temas etmesini sağlarken, ikinci görevinde ise kontak elemanlarını ayırarak güç akışını kontrol eder.

Kesicilerin en önemli görevi kısa devre anında devreyi açmaktır. Son yıllarda gerekli olan enerji gereksiniminin her geçen gün artmasıyla şebekeler büyümekte bu da kısa devre akımlarını büyütmektedir. Hal böyle olunca kesiciler  çok büyük önem arz etmektedir. Son 25-30 yıllık periyottaki değerler göz önüne alındığında kısa devre açma güçleri 1000 MVA’ dan 50000 MVA seviyelerine kadar çıktığı gözlemlenmiştir. Ayrıca bu süreçte de kesicinin tepki süresi önemli ölçüde kısalmıştır. Kesicilerin en büyük özelliklerinden biri de, devre yük altındayken oluşabilecek arkları söndürebilme yeteneğidir.

Kesicileri olmazsa olmaz yapan bir başka özellik ise arıza durumunda devreyi açmasıdır. Bu sayede kesiciler kendinden önceki cihazları ayırarak, arızaların o cihazlar üzerinde yaptığı zorlamayı yok eder. Yani kısaca kesiciler bir nevi sigorta özelliği gösterirler ancak tam performans için doğru seçim yapılmalı ve bakımları düzenli olarak yapılmalıdır.

Kesicileri birbirinden ayıran özelliklere gelecek olursak, kesicide açman anında meydana gelen arkın ne kadar zamanda söndürüldüğü, ne kadar sürede açma ve kapama yapabildiği ve kontakların kısa devre akımlarını taşıyabilmesi süresine göre farklılık gösterir.

Akım Transformatörü Nedir?

Akım transformatörü, bağlı oldukları devredeki akımı, belirli değerlere indirgeyerek, sekonderine bağlı olan ölçü aletlerine ölçüm için gerekli olan (Genel olarak 1A ve 5A) akımıve izolasyonu sağlayan bir ölçü transformatörüdür.

Devreye seri olarak bağlanan akım transformatörleri, normal çalışma koşullarında primer akımı ile sekonder akımı arasında faz farkı yaklaşık sıfır olması en önemli özelliklerinden biridir.

Akım transformatörleri, özellikle orta ve yüksek gerilim devrelerinde primerindeki akımın manyetik bir kublaj ile küçültülmesiyle sekonder tarafında daha küçük bir akım elde edilir ve bu akım, makinenin sekonder tarafına bağlı olan cihazların, ölçü aletlerin yüksek gerilimden etkilenmesini önler.

Elektrik Kablo Çeşitleri Nelerdir?

1. Güç Kabloları

Güç kabloları, doğru akım ve alternatif akım gücünün toplu bir şekilde iletimi amacıyla kullanılan yüksek voltaj transferi sağlayan kablolardır. Bir diğer ismi fişli kablo olan güç kabloları, genellikle iş yerlerinde ve evlerde kullanılmaktadır. Küçük ev aletleri, beyaz eşyalar ve diğer elektrikli cihazlar için güç kabloları tercih edilmektedir. Sanayi makinalarında da güç kablolarının kullanımı yaygındır. Güç kabloları ülkelerin priz şekillerine göre farklı girişlerde üretilir. Avantajları arasında dayanıklı ve sağlam malzemeler ile üretildiğinden dolayı aşınmaz yapı ve uzun ömürlü kullanıma uygunluk yer almaktadır. Dezavantajları arasında ise fiyat maliyeti bulunmaktadır.

2. Süper İletkenli Kablolar

Elektrik şebekelerinde kullanılan süper iletkenli kablolar, Süper iletkenli kabloların yapısında bulunan süper iletken ismi verilen yüksek ısılı madde, kablo iletkenliğinde kullanılarak enerji aktarımı sağlanmaktadır. Yüksek sıcaklığa sahip süper iletkenli kablo ve iyon ışını destekli süper iletkenli kablo, süper iletkenli kablo çeşitlerindendir. Transfer edilecek akımın hiç güç kaybına uğramadan aktarılmasını sağlaması ve çevre dostu olması süper iletkenli kabloların avantajlarındandır. Dezavantajları arasında ise süper iletkenli kablo hatlarının yüksek ısılı bir enerji aktarımı sağlandığından her yerde kullanılamaması durumu yer almaktadır.

3. Sodyum İletkenli Kablolar

Sodyum iletkenli kablolar yer altı elektrik hatlarında kullanılan sodyum yüklü kablolardır. Katı maddelerin arasındaki en iyi iletkenlerden biri olan sodyum, elektrik transferlerinde de yaygın olarak kullanılmaktadır. Sodyum iletkenli kabloların en önemli dezavantajı herhangi bir tahribata uğradığında veya zarar gördüğünde salınacak olan sodyum kimyasalının göstereceği reaksiyondur. Sodyum iletkenli kabloların bakır kablolara kıyasla daha fazla bükülebilme özelliği göstermesi avantajlarından biridir.

4. Çok Yüksek Gerilim Kabloları

Çok yüksek gerilim kabloları çok telli ve XLPE izole formdaki yüksek elektrik transferi sağlayan kablolardır. Çok yüksek gerilim kabloları kısa devre akımlarının fazla olduğu yerleşim alanlarında, endüstri ve sanayi bölgelerinde kullanılmaktadır. Orta gerilim kablolar çok yüksek gerilim kabloların alt kategorisinde yer alarak, daha düşük enerji gerilimlerini ileten çeşitlerinden biridir. Dezavantajlarından biri çok yüksek gerilim tipi kabloların hem üretilmesi hem de kullanılması benzer kablolardan daha fazla denetleme ve düzenleme ile gerçekleştirilmektedir. Çok yüksek gerişim kablosunun sağladığı avantajlar arasında emniyetli olması, yüksek gerilimi aktarabilecek yapıda ve dayanıklılıkta üretilmesi ve çeşitli doğal afetlerden etkilenmemesi yer almaktadır.

5. Deniz Kabloları

Kullanım alanları deniz hatları ile sınırlandırılmış deniz kabloları hem ülkeler arası hem de karalar arası elektrik taşıyan kablolardır. Optik kablo yapısına sahip olan deniz kablolarının hem üretimi hem de hat çekilmesi işleminin yüksek maliyetli olması dezavantajlarından biridir. Deniz kablolarının sağladığı en önemli avantaj ise enerjinin hava ile iletilemediği kıtalar ve ülkeler arası hatlarda elektrik gücünü yer altından transfer edebilmesidir. Deniz kablolarının çeşitleri şunlardır: Zipcord fiber optik deniz kabloları, multimode fiber optik deniz kabloları singlemode fiber optik deniz kabloları ve derece indisli multimode fiber optik deniz kabloları.

 6. Doğru Akım Kabloları

Doğru akım kabloları, birçok ince tel ile örülmüş yapıya sahip bağlantı kablolarıdır. Yarı iletken ve yalıtkan doğru akım kablo çeşitleri bulunmaktadır. Genellikle bilgisayar, yazıcı, radyo gibi elektronik cihazlarda doğru akım kabloları kullanılır. Doğu akım kablolarının dezavantajı olarak bağlantı ve ek yapılmaları oldukça zordur. Doğru akım kablolarının kullanım alanlarının genişliği, uygun fiyatlı maliyetleri açısından avantajları bulunmaktadır.

7. Gaz Yalıtımlı Kablolar

Gaz yalıtımlı kablolar dış kılıfında XLHFFR veya HFFR koruyucu bulunan, genellikle yer altına döşenen yalıtkanlığı gaz maddesi ile sağlanmış elektrik transferi sağlayan kablo çeşitlerindendir. Enstrümantasyon kablo çeşitlerinden olan gaz yalıtımlı kablolar sinyal kontrolü ve haberleşme amacıyla enerji aktarımı sağlamaktadır. Gaz yalıtımlı kabloların bilinen en önemli dezavantajı kablo hasarında yayılacak gaz maddesinin insan sağlığını tehdit edebilecek düzeyde olmasıdır. Termik dayanıklılığa sahip olması, sıcaklık artmasında veya azalmasında elektriksel fonksiyonlarının bozulmadan çalışması ve zorlu çalışma ortamlarında kullanılabilmesi gaz yalıtımlı kabloların avantajlarındandır.

Özelliklerine Göre Kablo Çeşitleri Nelerdir?

Kablolar kullanım amacına göre farklı özelliklerde üretilmektedir. Özelliklerine göre kablo çeşitleri aşağıdaki gibidir:

• ·       Çok damarlı, bakır iletkenli ve halojensiz alevi iletmeyen kablo çeşitleri
• ·       Tek damarlı ve bakır iletkenli kablo çeşitleri
• ·       Bakır iletkenli, yassı ve pvc izoleli kablo çeşitleri
• ·       Bükülgen bakır iletkenli kablo çeşitleri

Kullanım Alanlarına Göre Kablo Çeşitleri Nelerdir?

Kabloların ev, iş yerleri ve fabrikalar, toplu taşımalar, alt yapı sistemleri gibi sayısız alanda kullanım şekli vardır. Kullanım alanlarına göre hem üretilme şekilleri hem de üretilirken kullanılan malzemelerin yapısı değişkenlik gösterir. Kullanım alanına göre kablo çeşitleri aşağıdaki gibidir:

·       Kumanda ve sinyal kablo çeşitleri

·       Bakır iletkenli kablo çeşitleri

·       Kağıt yalıtkanlı kablo çeşitleri

·       Enerji için kullanılan kablo çeşitleri

·       Alüminyum iletkenli kablo çeşitleri

NV Tipi Kablo Nedir?

NV kablolar tek damarlıdır. NYA sembollü NV tipi kablolar PVC yalıtkanlıdır. En sık kullanılan tesisat kablolarıdır. Markasına göre değişkenlik gösteren uygun fiyatlı kablolardır.

NV-Y Tipi Kablo Nedir?

Bükülgen kordonlu NV-Y tipi kabloların sembolü NYFAZ’dır. Çok telli ve PVC yalıtkanlı kablolardır. Dinamit patlatma düzeneğinde ve ışıklandırma cihazlarının sabitlendiği yerlerde kullanılır. Markasına göre değişkenlik gösteren uygun fiyatlı kablolardır.

NV-B Tipi Kablo Nedir?

NYAF sembollü NV-B tipi kablolar çok tellidir. PVC yalıtkanlı NV-Y kablolarında bakır iletken ve tek damarlı kablo yapısı mevcuttur. Tesisatlarda ve taşınabilir elektronik cihazlarda kullanılmaktadır. Markasına göre değişkenlik gösteren uygun fiyatlı kablolardır.

NYA Tipi Kablo Nedir?

NYA kablo nedir sorusuna hem tekli hem de örgülü yapıda kullanılabilen, PVC yalıtkanlı kablo çeşididir cevabı verilebilir. NYA kablolar dağıtım bağlantılarında, tesislerde, elektrik tesisatlarında kullanılmaktadır. Markasına göre değişkenlik gösteren uygun fiyatlı kablolardır.

NYAF Tipi Kablo Nedir?

NV-B tipi kabloların sembolü NYAF’tır. Çok telli kablo yapısına sahiptir. Bakır iletkenli ve PVC kaplamalıdır. Otomatik kumandaların terminal bağlantılarında, elektrik panolarında ve tesisatlarda NYAF (trafo kablosu) tipi kablolar kullanılmaktadır. Trafo kablosu fiyatları markasına göre değişkenlik gösteren uygun fiyatlı kablolardır.

NYFGBY Kablo Nedir?

YVŞV tipi kabloların sembolü NYFGBY’dir. Bu kablolar bakır iletkenli, PVC yalıtkanlı, yalıtkan dışı çelik bant kaplamalı ve dolgu yassı formundaki kablolardır. Ağır işletmelerde ve mekanik darbelere açık cihazlarda kullanılmaktadır. Benzer kablo türlerine göre daha maliyetli ve pahalı kablolardır.

NYFGBY Özellikleri Nelerdir?

NYFGBY tipi kabloların özellikleri şunlardır; iletkenlerin sıcaklığı en fazla 70 derecedir. Yer altı hatlarında daha çok kullanılmaktadır. Kabloların en dış katmanında koruyucu kılıf mevcuttur. Koruyucu kılıfın yanı sıra ortak ve yalıtkan kılıflar da NYFGBY enerji kabloları yapısında bulunan katmanlardır.

Y Kabloları Nedir?

Yer hatlarında ve havai hatlarda kullanılan kablo türleri Y kablo olarak adlandırılır. Y kablolar yer altı elektrik kablosu ve direkler arası kullanılan iletken elektrik kablosu olarak bilinir. Havai kullanımda ağaçlar, elektrik direkleri ve demirler arasında elektrik aktarımı sağlarken, yer altı kullanımında aydınlatma ve enerji aktarımı sağlamaktadır. Havai hat çekilemediği durumlarda yer altı hatlarına başvurulur.

Y Kablolarının Avantajları Nedir?

Y kablo tiplerinin avantajları şunlardır:

Y kablo tipleri iki farklı kullanım alanı sunduğundan dolayı çok fonksiyonlu kablolardır. Yer altı hatlarda kullanılan Y kabloları, havai kullanımdan çok daha güvenlidir.

Y kablolar yer altı hattında kullanıldığında daha az tesisat malzemesi gerektirir (direk, izolatör gibi).

Y kabloları hava koşullarından etkilenmediğinden kesintisiz elektrik aktarım imkanı sunar.

Y kabloları talep edilen her yerde ve alanda (sokak, meydan, cadde vb.) görünümü ve yapı dizaynını bozmayacak şekilde rahatlıkla konumlandırılabilir.

Y Kablolarının Dezavantajları Nedir?

Y kablo tiplerinin dezavantajları şunlardır:

Tesislerde kullanılan Y tipi kablolar, yer altı hatları için maliyetli bir malzemedir.

Y tipi kablo kullanılarak yer altı hattı oluşturulan tesislerde yüksek gerilim kablosunun üretimi yasaktır.

En İyi Elektrik Kabloları Nelerdir?

İyi bir elektrik kablosunun belirli özellikleri bulunmaktadır. Kaliteli kablo nasıl olmalıdır? ifadesine karşılık, üretim standartlarını bildiren ve genel standartlara uygun olan, kablo üzerindeki metraj değerini birebir karşılayan, ısınma yapmayan, kaliteli yalıtım malzemeleri kullanılan ve elektrik kabloları üretimi konusunda güvenilir markalara ait elektrik kablolarlar kaliteli olarak değerlendirilmektedir. En iyi kablo markaları arasında yerli ve yabancı isimler yer almaktadır. Örneğin: Philips, Schneider, Mutlusan, Sonax vb.

Kablo Kalitesi Elektrik Tüketimini Etkiler Mi?

Kablo kalitesi elektrik tüketimini doğrudan olmasa da dolaylı olarak etkilemektedir. Kaliteli olmayan, gereksiz uzunluktaki ve yetersiz güçteki elektrik kabloları hem daha az enerji aktarır hem de daha yüksek faturalara sebebiyet vermektedir. Kalite onayından geçmemiş hiçbir kablo türü kullanılmamalıdır.

Rüzgar Enerjisinden Elektrik Üretimi Nasıl Yapılır?

Rüzgârın marifeti ile oluşan mekanik enerji rotorda elde edilir. Pervanelerin dönme hareketi sonucu oluşan mekanik enerji jeneratör kısmına aktarılır.

Jeneratöre iletilen enerji elektrik enerjisine dönüşür ve aküler vasıtası ile depolanması veya direkt kullanıma sunulması sağlanır.

Rüzgâr türbinleri ana çeşit olarak iki sınıfta değerlendirilir.

Bunlar; Yatay eksenli rüzgâr türbinleri ve Dikey eksenli rüzgâr türbinleri olarak sıfatlandırılır.

Değişik türde rüzgâr türbinleri de bulunmaktadır.

Bunlar: Tek kanatlı rüzgâr türbinleri, Çift kanatlı rüzgâr türbinleri, Üç kanatlı rüzgâr türbinleri ve Çok kanatlı rüzgâr türbinleri olarak adlandırılmaktadır. Dünyada genel manada kabul gören tür ise üç kanatlı rüzgâr türbinidir.

Rüzgar türbinlerinin iç kısımları ise daha detaylı bir mühendisliğe sahiptir. Bu içyapının içerisinde bulanan parça ve ekipmanlar aşağıdaki gibidir.

• ·       Makina Bölümü
• ·       Pervane Kanatları
• ·       Göbek
• ·       Düşük Hız Mili
• ·       Dişli Kutusu (Vites)
• ·       Yüksek Hız Mili (Mekanik Frenli)
• ·       Elektrik Üretici (Jeneratör)
• ·       Elektronik Kontrol Bölümü
• ·       Hidrolik Sistemler
• ·       Soğutma Ünitesi
• ·       Kule
• ·       Eğim Mekanizması
• ·       Yelkovan ve Anemometre

Elektrik Sayacı Nasıl Okunur?

Elektrik sayaçları üzerinde aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:

T: Tüketilen toplam elektrik miktarı

T1: Gündüz Tüketimi (06:00-17:00)

T2: Puant Tüketimi (17:00-22:00)

T3: Gece Tüketimi (22:00-06:00)

T4: Aktif olarak kullanılmayan, farklı bir parametre girilebilmesi için boş bırakılan alandır

P: Demand (Herhangi bir anda çekilen en fazla enerji miktarı)

Mevcut dönemdeki elektrik tüketimi şöyle hesaplanır:

Tüketim miktarı (kWh) = Son Endeks Değeri – İlk Endeks Değeri

Elektrik Kaynakları Nelerdir?

Elektrikleri üreten elektrik santralleri bulunmaktadır. Bu santralleri besleyen bir takım enerji kaynakları bulunmaktadır. Bu kaynaklar, su, rüzgar, güneş, petrol, doğal gaz, kömür, pil, batarya, akü, jeneratör gibi unsurlardır. Tüm bu kaynaklar elektrik üretiminde kullanılmakta olan ana kaynaklardır.

Bu elektrik santrallerinde oluşan elektrik, kablolar sayesinde tüm şehre, tüm yurda dağıtılmaktadır. Buradan da anlaşılacağı üzere çeşitli elektrik kaynakları bulunmaktadır. Son dönemlerde artan rüzgar gülleri ile rüzgardan, güneş panelleri ile güneşten önemli miktarlarda elektrik enerjisi sağlanmaktadır.

Ayırıcılar Nedir ?

Ayırıcılar yüksek gerilimli hatlarda kullanılan primer donanımın ana kollarından biri olan ayıraçlar sistemin gerilimden korunması ve izole edilmesi için kullanılır. Ayıraçların akımı durdurma özellikleri yoktur. Akımın bulunduğu sırada açılmazlar ve kapatılamazlar.

Ayırıcılar kesicilerin yolu üzerinde bulunur. Kesiciden önce ve sonra olarak konumlandırılırlar. Kesicinin bakım ve onarımı sırasında, kesiciler açıldıktan sonra ayırıcılarda açılır. Sisteme akımın geri verilmesi durumunda önce ayırıcılar kapanır. Daha sonra kesiciler kaparılarak sisteme enerji verilmiş olur. Ayırıcılar akımın varolması durumunda açılmamalıdır. Akımın varolması durumunda açılırsa oluşabilecek ark sonucu çevresine zarar verebilir. Bu durumdan sakınmalı. Günümüzde akımların şiddetine göre çeşitli ayırıcılar kullanılmaktadır.

Bağlantı Tipine Göre Elektrik Sayaçları

Elektrik sayaçları direkt ve ölçü trafolu olmak üzere iki farklı bağlantı tipine sahiptir. Direkt bağlantılı elektrik sayacı 120 Amper’e kadar olan tüketimlerde kullanılan sayaç tipidir. Ölçü trafolu bağlantılı elektrik sayaçları ise hem akım hem de gerilimi ölçer. Ölçü trafolu elektrik sayaçları X5/AG ve X5/OG olarak iki türe ayrılır.

Elektrik sayaçları, bağlantı yapısına göre de Monafeze ve Trifaze olarak ikiye ayrılır.

Monafeze (Tek Faz İki Telli) Elektrik Sayacı

Genellikle konutlarda ve aydınlatma sistemlerinde kullanılan, tek fazı olan sayaçlardır. Monafeze elektrik sayaçlarının sağladığı avantajlar şu şekildedir:

·       Gerilim, frekans ve akım gibi ana parametreleri ölçer

·       Düşük güç tüketir

·       Kaçak elektrik kullanımını tespit edebilir

·       Uzun ömürlüdür

·       RS485 haberleşme standardına uygundur

Trifaze Elektrik Sayacı

Üç fazlı bir elektrik sayacı tipidir. Üç fazlı üç telli ve üç fazlı dört telli olmak üzere iki türü vardır.

Üç Faz Üç Telli (Aron) Bağlantı

Üç fazlı üç telli elektrik sayacı yükleri dengeli aboneliklerde kullanılır. İçerisinde iki akım, iki gerilim bobini bulunur. Akım bobinleri iki faza bağlanırken, gerilim bobinleri ise akım bobinleri ile boşta kalan faz arasına bağlanır.

Üç Faz Dört Telli Bağlantı

Üç fazlı dört telli elektrik sayacı, her fazın enerjisini ayrı ayrı ölçüp genel toplamın verilmesi gereken tüketimlerde kullanılır. İçerisinde üç akım, üç gerilim bobini bulunur. Akım bobinlerinin her biri kendi fazına bağlanırken, gerilim bobinleri de her bir fazda, fazın girişi ile nötrü arasına bağlanır.

Elektrik Sayacı Nedir?

Elektrik sayacı konutlarda ve işyerlerinde toplam enerji tüketimini ölçmek için kullanım yerine giren ana elektrik hattı üzerinde olan veya elektronik aletlerin enerji tüketimini saptamak için cihaz üzerinde kullanılan enerji sayacı sistemidir. Tüketilen elektrik miktarını ölçmeyi ve faturalandırmayı sağlamak amacıyla kullanılan elektrik sayaçları hakkında bilgiler aşağıdaki gibidir:

*Ölçü birimi Wh (WattSaat), kWh (KiloWattSaat) ve mWh (MegaWattSaat)’tir.

*Türüne bağlı olarak alternatif akım (AC) veya doğru akım (DC) ölçümü yapabilirler.

*İlk enerji sayacı 1872’de Samuel Gardiner tarafından üretilmiştir.

GES Nedir, Güneş Enerjisi Santrali Nedir?

Bilindiği üzere güneşe enerjisi en temiz yenilenebilir enerji kaynağıdır. Peki, güneş enerjisi nasıl üretilir? Güneş enerjisi, güneş panelleri sayesinde güneş enerji santrallerinde üretilmektedir. Güneş enerji santralleri (GES), güneş ışıklarından gelen enerji parçalarını elektrik enerjisine çeviren santrallerdir. GES’lerde kullanılan paneller oldukça büyüktür. Mantık olarak güneş enerjisi ile çalışan hesap makineleri ile benzerdir. Fakat güneş enerji santrallerinde büyük güneş pilleri kullanılmaktadır. Bu pillerin ana maddesi, galyum arsenittir ve kristal silisyumdur. Güneş panellerine gelen ışıklar, paneller sayesinde enerjiye dönüştürülerek büyük güneş pillerine veya akülere depo edilmektedir. Bunu yapan sistemlere ise Güneş Enerji Santrali (GES) denilmektedir. GES, güneş enerji santralinin kısaltılmış halidir.

Güneş enerji santralleri kurulum olarak maliyetli olsa da, kullanılacak malzemeye ve tesisin, büyüklüğüne, zemin özelliklerine ve coğrafi konumuna göre farklılık göstermektedir. Temiz, depolaması kolay ve sınırsız bir kaynak olduğundan dolayı günümüzde sıklıkla güneş enerji sistemlerini görmekteyiz.

Alçak Gerilim, Orta Gerilim ve Yüksek Gerilimin tanımı nedir?

Elektrik güç sistemleri üç ana kategoriye ayrılabilir: üretim, iletim ve dağıtım. Yeterlilik açısından bu kategorilerin her biri farklı voltaj seviyelerinde çalıştırılır. Elektrik üretimi, o üretim tipi için en verimli olan üretim gerilimine göre gerçekleştirilir. Daha sonra genellikle iletim için Ekstra (Aşırı) Yüksek Voltaj (EHV) seviyesine yükseltilir ve bu seviye alt iletimde Yüksek Voltaj (HV) seviyesine iner. Enerji dağıtım alanına (enerjinin endüstriyel, ticari veya evsel tüketicilere dağıtıldığı yere) ulaştığında, Yüksek Gerilim seviyesi dağıtım için tekrar Orta Gerilim (OG) seviyesine düşürülür. Son olarak yük noktası bir ev veya ticari tüketici ise Orta Gerilim, Alçak Gerilim (AG) seviyesine düşürülür ve tüketicilere ulaştırılır [1, 2]. Orta Gerilim sistemleri, genellikle iletim (YG) ve Alçak Gerilim kademeleri arasındaki bağlantı olduklarından, tüm elektrik şebekesinin dolaşım sistemi olarak düşünülebilir.

AG, OG ve HV Gerilim Sınıflandırması

Yukarıdaki bölümden de anlaşılacağı gibi Alçak Gerilim, Orta Gerilim ve Yüksek Gerilim sistemleri, çalıştıkları gerilim seviyelerine göre sınıflandırılır. Orta Gerilim ve Alçak Gerilim seviyelerinin iki sistemi vardır: Kuzey Amerika (başlıca ABD) ve Avrupa [2], bu derecelendirmeler:

Kuzey Amerika için:

• OG: 4kV- 35k

• AG: 120 V

Avrupa için:

• OG: 6kV- 33kV

• AG: 230V

Yüksek, Orta ve Alçak Gerilim Arasındaki Farklar

Bu sistemler arasındaki tek fark çalıştırıldıkları voltaj değerleri gibi görünse de, sistemlerin tasarım konuları ve topolojileri önemli ölçüde farklıdır [1]. Çalıştıkları gerilim ve akım seviyeleri nedeniyle; Orta Gerilim sistemlerinde kullanılan ekipman ve malzemeler, Alçak Gerilimde kullanılanlardan önemli ölçüde farklı olmakla birlikte, Yüksek Gerilimde kullanılanlara benzer olabilir. Geçmişte kullanılan Orta Gerilim devre kesiciler yağlı tip iken, günümüzde kullanılanlar SF6 gazlı veya vakumludur. Bunun temel nedeni, yağ türlerinde yangın ve arıza riskinin yüksek olması ve bu nedenle daha fazla bakım gerektirmesidir. Genellikle Orta Gerilim hücreleri diğer hücrelerle aynı alana yerleştirilir. Bu alan bazı sistemlerde genellikle hava soğutmalı iken, yine SF6 gazı kullanılabilir.

Orta Gerilim ve Sanayide Kullanımı

Dağıtım sistemleri olarak bilinen Orta Gerilim sistemleri, yerel dağıtım trafo merkezlerinden, endüstriyel tesislere kadar çok çeşitli alanlarda kullanılabilir. Orta Gerilim trafo merkezleri iç mekanlarda kurulabilse de mekanın sorun olmadığı dış mekanlarda da kurulabilir.

Tüketicilerin, yük ve ihtiyaç farklılıklarından dolayı; Orta Gerilim sistemleri farklı tasarımlara sahip olabilir. Orta Gerilim sistemi tasarlanırken; ekonomi, mevcut yük, mevcut yük trendi, gelecekteki yük tahminleri ve arıza durumunda kesintisiz çalışma durumları temel hususlardır. Genel olarak sistem kentsel bir uygulama için kullanılacaksa, sistem radyal organizasyonda tasarlanır. Bu şekilde hatlardan (veya şubelerden) birinde kesinti olması durumunda sistem manevraları yapılır ve kesintiye uğrayan şubedeki tüketicilere ikmal yapılmaya devam edilir [4]. Bazı endüstriyel tesislerde toplam yük büyüklüğü ve bazı yüklerin Orta Gerilim ile beslenmesi daha verimli olduğu için; iletim istasyonundan gelen iletim hattı, tesislerin kendi Orta Gerilim trafo merkezi ile kademeli olarak düşürülür ve ardından tesise dağıtılır. Bu senaryo dışında, Orta Gerilim dağıtım istasyonlarından çıkan Orta Gerilim hatları, tüketicilere yakın olan trafo merkezlerinde kademeli bir şekilde azaltılarak dağıtılır. Orta Gerilim trafoları ev tipi veya direğe monte edilen tipte olabilir. Kentsel alanlarda, herkesin kolayca görebileceği trafo yuvalarına monte edilen ev tipi primer trafolarda, önce gerilim düşürülür, daha sonra direğe monte sekonder trafolar kullanılarak tekrar düşürülür ve hanelere dağıtılır. Orta Gerilim trafoları, 16kVA ile 2500kVA arasında güç değerlerine sahiptir, tek fazlı veya üç fazlıdır. Bu transformatörler, genellikle faz başına iki sargıya sahiptir ve yağ yalıtımlı, doğal soğutmalı tiptedir [3]. Herhangi bir kesinti veya tehlikeli kazaları önlemek için Orta Gerilim trafolarının kapalı alanlarına sadece yetkili personel girebilir. Kentsel alanlarda yetkilendirme ve erişim sadece dağıtım şirketlerinde iken, endüstriyel tesislerde Orta Gerilim trafolarına sadece uluslararası kabul görmüş kuruluşlar tarafından yetkilendirilmiş ve sertifikalandırılmış personeller erişebilir ve üzerinde çalışabilirler.

Orta Gerilim Nasıl Ölçülür?

Yüksek güvenlik riskleri nedeniyle, ölçüm yapmak için çalışır durumda olan bir Orta Gerilim sistemleri ile etkileşim olmamalıdır ancak çoğu zaman çevrimiçi ve sürekli ölçümler gereklidir. Bu nedenle Orta Gerilim hatlarındaki gerilim seviyesi Akım Trafoları (CT) veya Ölçü Trafoları (MT) kullanılarak Alçak Gerilim seviyelerine düşürülür. Sonuç olarak, bu transformatörlerin çıkış terminallerine gerilim seviyeleri ile çalışmanın daha güvenli olduğu ölçüm cihazları bağlanabilmektedir. Ayrıca, bu CT'lerin ve MT'lerin çıkışı, kalıcı olarak kurulu enerji analizörlerini ve kontrol rölelerini beslemek için kullanılır.

Orta Gerilim Güvenlik İpuçları

Orta Gerilim ekipmanları genellikle metal hücrelere yerleştirilir. Bazı hücrelerde baralar, devre kesiciler ve diğer hücreler sac ile, bazılarında ise metal olmayan malzemelerle ayrılır. Belirli tip hücrelerde, ekipman ayrı ayrı monte edilemez bölmelere yerleştirilir. Orta Gerilimdeki yüksek güvenlik riskleri nedeniyle, sistemin enerjisi tamamen kesilmeden hücre açılmamalıdır. Bu hücrelerdeki enerji varlığı, hücreyi açmadan ORION EE'nin OVI+SR'si gibi gerilim göstergeleri ile izlenebilir. Elektrik sistemlerinde çalışmak için temel güvenlik önlemleri dışında, Orta Gerilim sistemlerinde, özellikle sistemin pasif bileşenleri (kapasitörler ve indüktörler gibi) kısa süreli enerji depolayabildiğinden, enerjiyi tamamen kesmek için topraklama dikkatli yapılmalıdır. Sistemin enerjisinin tamamen kesildiğinden ve toprağa doğru şekilde bağlandığından emin olduktan sonra sistem üzerinde çalışmaya başlanabilir.

Orta Gerilim sistemlerinde çalışırken bir diğer önemli güvenlik hususu, Alçak Gerilim sistemlerinde kullanılan Kişisel Koruyucu Donanımlarının (KKD), Orta Gerilim sistemlerinde çalışmaya uygun olmamasıdır. Bu nedenle uluslararası standartlara göre Orta Gerilim için uygun gerilim seviyelerinde test edilmiş ve sertifikalandırılmış KKD'ler kullanılmalıdır.

Sonuç olarak, gerilim değerleri AG, OG ve YG sistemleri arasındaki tek fark değildir. Her birinin kendi uygulama alanları, kendi amaçları vardır ve bu nedenle her biri kendi başına bir uzmanlık alanıdır. Uzman kişiler tarafından tasarlanıp yine uzman kişiler tarafından çalışmasını gerektirir.

Elektrik Sayaçlarının Görevleri Nedir?

Elektrik sayaçlarının görevleri şu şekildedir:

Mesken ve ticarethanelerde kullanılan elektriğin hesaplanması

Çok zamanlı elektrik kullanımında, kullanılan elektriğin kullanıldığı saate göre hesaplanması

Elektrik kaçağı gibi durumlarda topraklama ile nötralizasyon sağlanması

AVM, hastane gibi büyük yapılarda jeneratör ile üretilen elektriğin, şebeke elektriğinden ayrıştırılması.

Trafo Nedir? Trafo Ne İşe Yarar?

Trafo nedir kısaca tanımlayarak başlayalım yazımıza. Trafonun tam adı transformatördür. Elektrik enerjisinin niceliklerini dönüştürmeye yarar. Elektriksel bir devre elemanına verilen isimdir aynı zamanda. İngilizce bir terim olan “transformer” kelimesinden günümüze trafo olarak evrilmiştir. Transformer kelimesinin Türkçe anlamı “dönüştürücü”dür. İsminden de anlaşılacağı üzere trafolar elektrik enerjisinin niceliklerini istenilen değere dönüştürmeye yarar. Trafolar gerilim seviyesini frekans değiştirmeden manyetik indüksiyon yolu ile dönüştürmek için kullanılan devre elemanlarıdır. Hareketli bir parçası bulunmaz; bir çeşit elektrik makinesidir diyebiliriz.

Transformatör Ne İşe Yarar?

Trafo ne işe yarar sorusunun yanıtı ile devam edelim. Trafolar genellikle enerji iletiminde ve dağıtımından kullanılan makinalardır. Elektrik enerjisinin santrallerden kullanım alanına iletimi esnasında hatlarda güç kaybının yanı sıra gerilim düşüşleri de görülebilir. Bu durumu en aza indirebilmek için gücün sabit tutulması ancak gerilimin yükseltilmesi gerekir. Yani bu durum aslında akımın düşürülmesi anlamına gelir. Akımın düşürülmesiyle hatlarda kullanılan iletkenlerin kesitleri de küçülmüş olur. Bu küçülme sayesinde kayıplar azalır ve iletken maliyeti de otomatik olarak düşmüş olur. Trafonun kullanım amaçlarından biri voltaj ya da akımı indirmek ya da yükseltmek içindir.

Trafo Çalışma Prensibi Nedir?

Trafolar ince ve silisli saclardan oluşan kapalı bir manyetik gövdeye sahiptir. Bu manyetik gövdenin üzerine sarılan yalıtılmış iletken sargılardan meydana gelir. Trafolarda iki saygı vardır; birincil saygı ve ikincil sargıdır. Bu sargıların bir diğer adı primer ve sekonderdir. Primer ile sekonder sargıların elektriksel bir bağlantısı mevcut değildir. Trafolar halk arasında bilinenin tam tersine elektrik enerjisi üretmezler ya da aynı şekilde elektrik enerjisinin tüketimi de söz konusu değildir. İdeal bir trafo, elektrik enerjisini bir kayıp olmaksızın ikincil sargısına taşıyabilme kapasitesine sahip olmalıdır. Ancak kimi zaman sargı iletkenlerinin elektriğe olan direncinden sebep küçük bir miktar güç trafo içerisinde kaybedilebilir. Ancak sözüne ettiğimiz gibi burada amaç tüm bu kayıpları en aza indirgemektir.

Trafo Çeşitleri Nelerdir?

Trafo çeşitleri, kullanım alanlarına bağlı olarak değişir. Birçok çeşit trafo vardır. Trafo çeşitlerinden en sık kullanılanlarından birkaçı; kuru tip ve yağlı tip trafolar, akım trafoları, izolasyon trafoları, oto-trafolar, iç ihtiyaç gerilim trafoları. Daha çok çeşitte trafo tipi mevcuttur.

Kuru tip ve yağlı tip trafolar nedir ?

Kuru tip trafolarda yalıtım hava ile sağlanır. Hava iyi bir yalıtkan olmasına rağmen bazı koşullarda elektrik akımına olan direnci çok yüksek olmayabilir. Kuru tip trafolarda yalıtımın yeterli olması ve daha iyi olması için sargılar arasındaki mesafe attırılır. Mesafe arttıkça maliyet de doğru oranda artacaktır. Bu gibi durumlarda yalıtkan olarak hava yerine yağ tercih edilebilir. Yağlı tip trafolar, kuru tip trafoların aksine atmosfere kapalıdır ve sargıların konumu yağın içindedir. Yağ, iyi bir yalıtkandır ve trafonun içerisinde ark oluşma ihtimalini en aza indirger. Böylece saygıların uzak konumlanmasına gerek kalmaz ve dolaylı olarak maliyet düşer. Yağlı tip trafoların en büyük dezavantajlarından biri yanabilir olmasıdır. Ayrıca patlama riski de taşır. Trafo patlamaları genellikle bu sebepten kaynaklanabilir.

Akım trafoları nedir?

Akım trafoları daha çok enerji kullanımının ölçümünde ve devre koruma sistemlerinde sıkça kullanılır. Akım trafoları, akım dönüştürme oranı ile bilinirler. Devre üzerinde akan bir akımın ölçümlenmesi isteniyorsa akım trafoları kullanılır. Cihaz, okuduğu akım ile dönüştürme oranını çarpar ve böylece devre üzerinden akan akım hesabı yapılır.

İzolasyon trafoları nedir?

İzolasyon trafolarında herhangi bir dönüşüm oranı bulunmaz. İzolasyon trafosunun amacı elektrik devresinin iletken kullanmaya gerek olmadan bağlantısını sağlamaktır bu sayede trafonun bir bölümünde arıza durumu söz konusu olursa, devrenin diğer tarafı izole edilmiş olur. Burada amaç kısa devre akımlarının devrenin diğer tarafına etki etmemesidir.

Oto-trafolar nedir?

Trafo çeşitlerinden sık kullanılanlarından biri oto trafolardır. Oto trafolar, primer ve sekonder gerilimlerin aynı sargı üzerinde bulunduğu trafo tiplerindendir. Tek sargılı bir yapıya sahiptirler ve kullanılan malzemeden tasarruf sağlarlar. Oto-trafolarda birtakım kısa devre akımları görülebilir.

İç ihtiyaç gerilim trafoları nedir?

Bu tip trafolar genellikle elektrik dağıtım merkezlerinde kullanılır. Bu merkezlerin içerisinde dağıtım trafosu bulunmaz bu nedenle iç ihtiyaç gerilim trafosuna gereksinim duyarlar. İç ihtiyaç gerilim trafosunun amacı dağıtım merkezi içerisinden ihtiyaç duyulan elektrik enerjisini karşılamaktır.

Anahtar Kelimeler;

staj defteri

bilgisayar mühendisliği staj defteri örneği

beykent staj defteri

örnek staj defteri

şantiye staj defteri örneği

bilgisayar programcılığı staj defteri

igü staj defteri

basit kodlar staj defteri

işletim sistemi kurulumu staj defteri

sunu hazırlama staj defteri

ağ temelleri staj defteri

staj defteri auzef

staj defteri arkalı önlü mü yazılır

staj defteri aşçılık

staj defteri almazsak ne olur

staj defteri ağ temelleri

staj defteri akü

staj defteri afyon kocatepe

staj defteri anestezi

staj defteri autocad

atölye staj defteri

atölye staj defteri örneği

anakartlar ve kasalar staj defteri

ağ veritabanı kurulumu staj defteri

anestezi staj defteri

akü staj defteri

staj defteri bilişim

staj defteri boş sayfa pdf

staj defteri boş sayfa

staj defteri beykent

staj defteri basit kodlar

staj defteri bilişim konuları

staj defteri bilgisayar mühendisliği

staj defteri beykent üniversitesi

staj defteri bilgi üniversitesi